LOTO – Co to jest, kto i gdzie powinien stosować blokady LOTO?

LOTO – Co to jest? LOTO (Lockout/Tagout) to zestaw procedur i akcesoriów, które mają uniemożliwić przypadkowe uruchomienie maszyny lub niekontrolowane uwolnienie energii podczas serwisu, czyszczenia, regulacji czy usuwania zatorów. Celem jest osiągnięcie stanu „zero energii” zanim człowiek wejdzie do strefy zagrożenia.

• Wdrożenia Lockout/Tagout »
• Kontakt »

• Eliminacja poważnych wypadków: porażenia, zmiażdżenia, poparzenia.
• Standaryzacja serwisu: czytelne kroki, odpowiedzialności i dokumentacja.
• Wymogi BHP i dobre praktyki branżowe.
• Mniej przestojów awaryjnych: prace są powtarzalne i bezpieczne.
• Kultura bezpieczeństwa: „najpierw zabezpiecz, potem pracuj”.

• Utrzymanie Ruchu/serwis: mechanicy, elektrycy, automatycy, energetycy.
• Operatorzy: gdy wchodzą pod osłony/na strefę niebezpieczną (np. usuwanie zacięć).
• Podwykonawcy: każda firma zewnętrzna pracująca przy Twoich instalacjach.
• Brygadziści/kierownicy: nadzór i odbiory.
• BHP/liderzy: szkolenia, audyty, aktualizacja procedur.

Zasada złota: one person – one lock – one key. Każdy pracujący ma swoją kłódkę i sam ją zdejmuje.

• Maszyny produkcyjne: prasy, wtryskarki, przenośniki, roboty, piły, gilotyny, mieszalniki.
• Instalacje mediów: elektryka, pneumatyka, hydraulika, para, woda lodowa, gaz, chemikalia.
• Urządzenia pomocnicze: pompy, kompresory, wentylatory, suwnice, podajniki.
• Inne: chłodnie, piece, suszarnie, zbiorniki, wieże.

Rodzaje energii: elektryczna, mechaniczna (ruch), pneumatyczna, hydrauliczna, potencjalna (sprężyny/grawitacja), cieplna, chemiczna.

1. Zdejmowanie osłon lub wejście do strefy niebezpiecznej.
2. Czyszczenie, konserwacja, regulacje.
3. Prace elektryczne: odłączanie, testowanie, podłączanie.
4. Istnienie energii resztkowej: ciśnienie, sprężyny, kondensatory, ruch bezwładny.
5. Zatrzymania planowe: remonty, przezbrajanie.
6. Prace kilku osób/jednostek równocześnie (potrzebne blokady grupowe).
7. Prace podwykonawców na Twojej instalacji.

1. Przygotuj się – zidentyfikuj wszystkie źródła energii i punkty izolacji.
2. Powiadom zainteresowanych (operator, UR, brygadzista).
3. Wyłącz standardowo urządzenie (Stop).
4. Odizoluj energię – wyłącznik, zawór, zaślepka, blokada mechaniczna.
5. Załóż kłódki i tagi – kłódka imienna + etykieta (kto, kiedy, dlaczego).
6. Uwolnij energię resztkową – spuść ciśnienie, rozładuj, zablokuj opadanie.
7. Try-out – spróbuj uruchomić (bezpiecznie). Brak reakcji = zero energii.

Po pracy: usuń narzędzia, przywróć osłony, każdy zdejmuje własną kłódkę, powiadom o rozruchu.

• Zestawy blokad LOTO – gotowe komplety startowe dla UR.
• Kłódki bezpieczeństwa – zasada one person–one lock–one key.
• Blokady Ex / ATEX – do stref zagrożonych wybuchem.
• Blokady zaworów – kulowe, motylkowe, suwakowe itd.
• Blokady elektryczne – MCB, rozłączniki, wtyczki/gniazda.
• Blokady linkowe – uniwersalne, do wielu punktów jednocześnie.
• Blokady klamrowe (hasp) – prace wieloosobowe i przekazanie zmiany.
• Oznaczenia / Tagout – etykiety ostrzegawcze i identyfikacyjne.
• Gabloty i tablice LOTO – porządek, widoczność i dostępność akcesoriów.
• Skrzynki blokowania (lockbox) – blokady grupowe i bezpieczny odbiór zmiany.

• Samo „tagout” bez fizycznej blokady – niewystarczające.
• Brak testu try-out – zawsze potwierdzaj „zero energii”.
• Niepełna izolacja – np. prąd odcięty, ale ciśnienie pozostało.
• Zdejmowanie cudzej kłódki – zabronione (wyjątek tylko wg procedury awaryjnej).
• Nieaktualne punkty izolacji – aktualizuj po każdej zmianie technicznej.

1. Inwentaryzacja energii i punktów izolacji (rysunki, zdjęcia, numeracja).
2. Procedury na maszynę (jednostronicowe karty: źródła energii, kroki, try-out).
3. Wyposażenie: dobór
    –  zestawów LOTO i uzupełnienie o
    –  kłódki bezpieczeństwa,
    –  blokady elektryczne,
    –  blokady zaworów,
    –  blokady linkowe oraz
    –  hasp/lockbox.
4. Szkolenia praktyczne (operatorzy, UR, podwykonawcy) + wyposażenie stanowisk w
    –  gabloty/tablice LOTO i
    –  oznaczenia/tagout.
5. Audyty i doskonalenie – regularne przeglądy, korekty procedur i uzupełnianie wyposażenia.

Nie. Etykieta bez blokady nie gwarantuje bezpieczeństwa. Zawsze stosuj fizyczne blokady + tag.

Użyj blokady klamrowej (hasp) lub lockboxa – każdy zakłada swoją kłódkę.

Użytkownicy nie. Klucz awaryjny może posiadać wyznaczona osoba (procedura awaryjna + protokół).

Numery, opisy, jednoznaczne piktogramy + zdjęcia w kartach maszyn. Aktualizuj po zmianach.

W strefach zagrożonych wybuchem stosuj rozwiązania Ex/ATEX.

Jeśli nie jesteś pewien, które rozwiązanie będzie najlepsze dla Twojego zakładu – chętnie pomożemy! Nasi doradcy pomogą dobrać odpowiednie blokady, akcesoria i przeprowadzą szkolenie Twojego zespołu.

Skontaktuj się z nami ➝

Zajrzyj na naszego bloga i bądź na bieżąco z poradnikami, nowościami produktowymi oraz przykładami wdrożeń LOTO z różnych branż.

Czytaj blog ➝